A’dan Z’ye yemek adabı
A) Yemekten Evvelki Adap:
a) Yemeğin helal olması ki bu farzdır.
b) Ellerin yıkanması.
c) Yemeğin yere serilen sofra üzerinde yenmesi. Masada yemek mubahtır.
d) Yemek başında edepli oturulması. Özrü olmayanın diz üstü veya sağ dizini dikip sol diz üstüne oturması) ve bu edepli oturuşun yemeğin sonuna kadar muhafaza edilmesi.
e) Yemeğin zevk için değil, Allah’a kulluğa kuvvet bulmak için yenmesi.
f) Hazırda bulunan yemeğe kanaat edilmesi.
g) Ailenin müşterek kapta yemesi. Ayrı ayrı kaplarda yemek de mubahtır.
B) Yemek Esnasındaki Adap:
a) Besmele ile başlanıp, hamdele ile son verilmesi.
b) Aile reisinin, herkesin duyacağı şekilde besmeleyi aşikare söylemesi.
c) Sağ el ile yenmesi.
d) Yemeğin evvelinde ve sonunda tuz alınması.
e) Lokmanın küçük alınıp, iyi çiğnenip yutulması.
f) Ağzındaki lokma yutulmadan diğerinin alınmaması.
g) Yemeğin yerilmemesi (kötülenmemesi).
h) Yemeğin kendi önüne gelen taraftan yenilmesi.
i) Ekmeğin ortasından, yemeğin tepesinden yenilmeyip kenarından yenilmesi.
j) Ekmeğin üzerine ekmekten başka kaşık, çatal, bıçak ve sair şeylerin konulmaması.
k) El ve ağzın ekmek ile silinmemesi.
l) Sıcak yemeğin üflenerek soğutulmaması.
m) Çok sıcak ve çok soğuk yenmemesi.
n) Hurma ve sair meyvelerin tek sayıda yenmesi.
o) Masaya servis tabağının konulması. Kabuk, kemik ve sair kalıntılar servis tabağına konulur.
p) Yemek esnasında fazla su içilmemesi.
q) Tabak üzerine haddinden fazla eğilinmemesi.
r) Yemek yerken etrafın rahatsız edilmemesi.
C) Yemekten Sonraki Adap:
a) Yemekten doymadan kalkılması.
b) Sofra veya masadaki ekmek kırıntıların toplanıp yenilmesi.
c) Yemek tabağının ekmek ile iyice silinip, ekmeğin yenilmesi.
d) Başkasının ikramı olan yemeğin yenilmesi halinde yemek sahibine teşekkür ve dua edilmesi.
e) Yemek kapları kaldırılmadan yemekten kalkılmaması.
f) Yenilen yemeğin Rabbinden ikram edilen bir nimet bilinip şükredilmesi,
g) Dua edilmesi.
h) Eller, ağız ve diş aralarının güzelce yıkanılması.
2) Müşterek Yeme Adabı:
a) Yaş ve fazilet bakımından, büyüğün bulunduğu yemekte, ondan evvel yemeğe başlanmaması.
b) Büyük mevkiinde olanın diğerlerini bekletmemek için hemen yemeğe başlaması.
c) Yemekten Acem adetine uyarak susulmayıp, salihlerin yemek ve diğer hususlar ile alakalı menkıbelerinin anlatılması.
d) Müşterek kapta yeniliyorsa, arkadaşından fazla yememeğe dikkat edilmesi.
e) Sıkılganlık ve çekingenlik gibi sebeplerle ev sahibinin veya arkadaşının sürekli “buyur ye” demelerine mahal verilmemesi.
f) Yerine ve şartlarına göre, başkası eline su dökmek istediği zaman kabul edilmesi.
g) Yemek yerken arkadaşlarını utandıracak şekilde onlara bakmayıp, herkesin kendi yemeği ile meşgul olması.
h) Arkadaşlarının hoşuna gitmeyecek hareketlerde bulunulmaması.
D) Az yemek yemenin faydaları
1) Bedeni sıhhatli kılar.
2) Kalbi nurlandırır.
3) Hafızayı kuvvetlendirir.
4) Geçinmeyi kolaylaştırır.
5) Amele lezzet verir.
6) Allah-u Teala’yı çokça zikretme imkanı sağlar.
7) Ahireti düşünmeyi kolaylaştırır.
8) İbadetten lezzet almayı temin eder.
9) İsabetli karar vermeyi sağlar.
10) Hesabı kolaylaştırır.
E) Yemek daveti adabı
1) Kötü kimselerin değil, iyi kimselerin davet edilmesi.
2) Sadece zenginlerin değil fakirlerin de davet edilmesi.
3) Davette akrabaların unutulmaması.
4) Davette gösteriş ve alayişten kaçınılıp, sünnet-i seniyyenin yerine getirilmesi ve gönül alma niyetinin taşınması.
5) Seve seve icabet edecek olanların davet edilmesi.
6) Birbirlerine düşmanlıkları olan iki kişiyi çağırmamak.
7) Ne zaman bir ziyafet vermek isterse, aralarına salihlerden bir kimseyi de katmak.
F) Davete icabet adabı
1) Mütevazı olarak meclise girip, müsait bulunan yere oturulması.
2) Davette tayin edilen zaman ve saate riayet edilmesi.
3) Mecliste kadın erkek münasebetlerinde mahremiyet ölçülerine dikkat edilmesi.
4) Yemek servisinin yapıldığı tarafa fazla bakılmaması.
5) Yanında oturana hal-hatır sorup hürmet edilmesi.
6) Mecliste Şer’-i Şerife muhalif bir şeyin bulunması halinde güç yeterse men edilmesi. yetmezse meclisin terk edilmesi.
7) Ev sahibinin misafirlerini, güler yüz ve hoş sohbet içinde kapıya kadar uğurlaması,
8) Misafirin, kendilerine icab ettiği gibi hizmet edilmemiş olsa bile, gönül hoşluğu ile ve memnuniyetini ifade ve izhar ederek ayrılması,
9) Misafirin, ev sahibinden müsaade almadan ayrılmaması